Korzystne otoczenie makroekonomiczne dla polskiego eksportu do Indonezji

Łukasz Sarek

Polski eksport do Indonezji w okresie styczeń-listopad 2022 wzrósł o ponad 18,8 proc. i osiągnął wartość 134,3 mln usd.

Blisko 58 proc. polskiego eksportu do Indonezji było skoncentrowane w trzech działach: maszyny i urządzenia mechaniczne, maszyny i urządzenia elektryczne, produkty mleczarskie. Istotną pozycję stanowiły również półprodukty do produkcji żywności. W łącznym polskim eksporcie na rynek indonezyjski dominują dobra przemysłowe.

Indonezyjska gospodarka otrząsnęła się z pandemicznego szoku i wróciła na tory względnie stabilnego wzrostu. Otoczenie makroekonomiczne na indonezyjskiego rynku sprzyja obecnie polskiemu eksportowi.

W 2022 r. ogólna wartość importu do Indonezji towarów innych niż ropa i gaz wyniosła 197,1 mld usd i była wyższa o blisko 15,5 proc. niż w 2021 r. i o ok, 54,5 proc. wyższa niż w 2020 r.

Prognozowany wzrost gospodarczy w Indonezji będzie w 2023 r. mieścił się w przedziale 4,7 do 5,5 proc. Import ma rosnąć w umiarkowanym tempie ok. 11 proc.

Korzystne dla polskiego eksportu do Indonezji jest wzmocnienie rupii wobec usd. Od najniższego kursu we wrześniu zyskała do usd ok. 4,8 proc. Dalsze wzmocnienie indonezyjskiej waluty zależy od sytuacji makroekonomicznej oraz polityki stóp procentowych banków centralnych w USA i innych czołowych gospodarkach świata.

W 2023 r. inflacja będzie spadać, choć pozostanie wciąż na dość wysokim poziomie, niższym jednak niż w większości pozostałych państw ASEAN

Sytuacja finansowa przedsiębiorstw powinna być w bieżącym roku stabilna, co obniża ryzyko transakcji z indonezyjskimi partnerami. Niekorzystnym czynnikiem będą natomiast wysokie stopy procentowe, które mogą mieć wpływ na koszty, co może niekorzystnie wpłynąć na konkurencyjność rynkową niektórych firm, a w rezultacie na bieżące operacje, płynność finansową i zdolność do realizacji zobowiązań.

Wzrost polskiego eksportu do Indonezji

Polski eksport do Indonezji w okresie styczeń-listopad 2022 wzrósł o ponad 18,8 proc. Dzięki wzmocnieniu dolara w ubiegłym roku w złotówkach był wyższy o 36,9 proc. Wartość eksportu wyniosła 134,3 mln usd. W porównaniu do wielkości i potencjału rynku indonezyjskiego eksport do Indonezji był jednak słabszy niż eksport na inne rynki Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej takie jak Wietnam, Tajlandia, czy Malezja. Korzystne obecnie otoczenie makroekonomiczne Indonezji sprzyja zagranicznym eksporterom i polskie firmy również mogą skorzystać z możliwości jakie w tym roku stwarza eksport na rynek indonezyjski.

Dobra przemysłowe dominują w polskim eksporcie do Indonezji

W pierwszych 11 miesiącach ubiegłego roku blisko 58 proc. polskiego eksportu do Indonezji było skoncentrowane w trzech działach: maszyny i urządzenia mechaniczne (43,5 mln usd), maszyny i urządzenia elektryczne (19,5 mln usd) oraz produkty mleczarskie (blisko 14,2 mln usd). Eksport na rynek indonezyjski jest skoncentrowany w kilku kluczowych działach, w pozostałych osiągając dużo niższe wartości.

Na 747 pozycji w których odnotowano w ostatnich trzech latach eksport do Indonezji pierwsze 10 pozycji ma 57 proc. udział w całym eksporcie. Łącznie 27 pozycji o wartości powyżej 1 mln usd stanowi blisko 77 proc. całości eksportu.

Pod względem wartości polski eksport do Indonezji na poziomie pozycji jest również silnie skoncentrowany. W bardzo wielu grupach produktowych jego wartość sięga kilkuset tysięcy usd. Wskazuje to na nawiązanie kontaktów handlowych z indonezyjskimi partnerami, które mogą rozwinąć się w przyszłości. W polskim eksporcie na rynek indonezyjski wciąż dominują dobra przemysłowe.

Wzrost indonezyjskiego PKB i importu

W 2022 r. ogólna wartość importu do Indonezji towarów innych niż ropa i gaz wyniosła 197,1 mld usd i była wyższa o blisko 15,5 proc. niż wartość w 2021 r. i o ok, 54,5 proc. wyższa niż w 2020 r. Indonezyjska gospodarka otrząsnęła się z pandemicznego szoku i wróciła na tory względnie stabilnego wzrostu. W 2021 r. wzrost gospodarczy wyniósł 3,7 proc., a w pierwszych trzech kwartałach 2022 r. osiągnął poziom 5,5 proc. W ostatnim kwartale gospodarka nieco wyhamowała i tempo wzrostu jest szacowane na nieco ponad 4,8 proc., na tle większości pozostałych państw ASEAN i Azji Wschodniej jest to wciąż wysoki poziom. Konsumpcja, inwestycje i eksport były czynnikami, które miały pozytywny wpływ na poziom wzrostu gospodarczego i skutecznie zniwelowały spadek wydatków publicznych.

Na rynku indonezyjskim, który nie należy do najłatwiejszych, w ostatnich latach zwiększył się bardzo dynamicznie popyt na zagraniczne towary tak z grupy dóbr przemysłowych jak i konsumpcyjnych. Polskie produkty konsumenckie znalazły już swoje miejsce na półkach sklepowych i na platformach e-commerce w innych państwach Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, więc warto skorzystać z poprawy sytuacji makroekonomicznej i wejść z ofertą również na indonezyjski rynek.

Prognozowany wzrost PKB Indonezji w 2023 r.

Prognozy dla gospodarki indonezyjskiej na 2023 r. są umiarkowanie obiecujące. Azjatycki Bank Rozwoju przewiduje wzrost na poziomie 4,8 proc., czyli na zbliżonym do tego z czwartego kwartału br. W ASEAN tylko gospodarki filipińska i wietnamska i być może kambodżańska mają rosnąć szybciej. Nieco mniej dynamiczny w 2023 r. niż w trzecim kwartale 2022 r. wzrost gospodarczy będzie wynikał ze spodziewanego słabszego popytu ze strony rynków państw rozwiniętych. Analitycy indonezyjskiego banku centralnego prognozują wzrost w przedziale 4,7 do 5,5 proc. Stosunek eksportu do PKB Indonezji jest dużo niższy niż innych czołowych gospodarek ASEAN i wynosił w 2022 r. 22,6 proc. W 2023 ma on spaść do 21,7 proc. Wpływ wielkości zagranicznego popytu na indonezyjskie towary na ogólną sytuację gospodarczą jest więc dość ograniczony. Według Banku Światowego zarówno import jak i eksport mają rosnąć w umiarkowanym tempie po ok. 11 proc. Wielkość importu jest jednak zależna od wielu czynników jak np. ceny surowców należy więc traktować ją jako bardzo szacunkową.

Filary wzrostu indonezyjskiego PKB

Dla wzrostu gospodarczego kluczowa będzie konsumpcja krajowa oraz inwestycje. Wzrost konsumpcji w 2022 r., w tym co istotne sprzedaży detalicznej był możliwy dzięki dość skutecznemu wdrożeniu programu szczepień. Indonezyjskie społeczeństwo stosunkowo łatwo przeszło przez dwie fale epidemii w 2022 r., co było bardzo korzystne dla wzrostu w sektorze usług. Wskaźnik realnej sprzedaży detalicznej, który uwzględnia inflację i wagę poszczególnych miast z których pochodzą dane, był minimalnie tylko wyższy w porównaniu do grudnia 2022. Niewiele wyższe były również wskaźniki za listopad (1,3 proc.) i październik (3,7 proc.). W drugiej połowie roku tempo wzrostu było wyraźnie niższe niż w pierwszej. W 2023 r. prognozowany jest wzrost realnej sprzedaży detalicznej do średniego poziomu 4,8 proc. (tak np. Focus Economics)

Dla wzrostu inwestycji istotna jest skuteczna jak najpełniejsza implementacja pakietu reform Omnibus, które mają przyczynić się do wzrostu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Ze względu na niedopełnienie wymaganych prawem procedur legislacyjnych możliwość wdrożenia uchwalonych w 2020 r. przepisów jest obecnie ograniczona. Pełna implementacja związana z wprowadzeniem aktów wykonawczych będzie możliwe dopiero po przeprowadzeniu przez rząd procedur uzupełniających, które wymagają konsultacji z przeciwnikami wprowadzenia ustawy.

Kurs walutowy

Korzystne dla polskiego eksportu do Indonezji jest wzmocnienie rupii do usd. Od najniższego poziomu we wrześniu do zyskała ok. 4,8 proc. Przy spadającej inflacji i poprawie sytuacji gospodarczej można spodziewać się, że indonezyjska waluta wzmocni się w przyszłym roku. Jednocześnie jednak wzrost stóp procentowych w czołowych gospodarkach światowych może prowadzić do odpływu kapitału i osłabienia rupii. To kolei może przyczynić się do wzrostu inflacji. Polscy eksporterzy powinni wziąć pod uwagę ryzyko walutowe zarówno na parze USD/ID jak również oczywiście na parze USD/PLN.

Inflacja w Indonezji

Inflacja konsumencka rosła dynamicznie od 2,2 proc. w styczniu do 5,95 proc. we wrześniu. W ostatnim kwartale zaczęła słabnąć i w grudniu wyniosła 5,51 proc. Dzięki systemowi regulacji cen przełożenie rosnących kosztów np. energii i produkcji żywności na realny dochód społeczeństwa było ograniczone. Wzrost cen w większym stopniu dotknął warstwy uboższe. Najlepiej sytuowani Indonezyjczycy, którzy są grupą docelową dla większości zagranicznych eksporterów dóbr konsumenckich, w dużo mniejszym stopniu odczuli inflację. Według danych Banku Światowego wzrost cen żywności spowodował we wrześniu 2,8 proc. spadek konsumpcji w grupie najbogatszych 20 proc. Indonezyjczyków, niższy niż w innych grupach społecznych. Grupa społeczna między medianą a najbogatszymi 20 proc., która również może być atrakcyjna dla zagranicznych firm, niestety mocno odczuła zarówno skutki inflacji jak i utraty pracy w czasie epidemii. Kluczowe dla zwiększenia konsumpcji tej grupy tej grupy będzie wytłumienie inflacji oraz wzrost gospodarczy przy braku ograniczeń pandemicznych związanych z mobilnością społeczeństwa.

W 2023 r. inflacja spadnie ale będzie wciąż dość wysoka. Według ADB może osiągnąć poziom ok. 5 proc., według szacunków Banku Światowego wyniesie średnio ok 4,5 proc., a pod koniec 2023 r. 3,7 proc. Analitycy indonezyjskiego banku centralnego wykazują dużo więcej optymizmu prognozując powrót inflacji do poziomu docelowego 3 proc. (+/- 1proc.). Wśród państw ASEAN Indonezja plasuje się w grupie państw z niższą inflacją. Pod względem relacji wzrostu PKB do inflacji lepsza sytuacja będzie tylko w Wietnamie i Malezji. Pomimo wrześniowych podwyżek cen paliw rząd utrzymuje wciąż wysoki poziom dotacji dla konsumentów energii elektrycznej i paliw. Ma to korzystny wpływ na poziom realnych dochodów ludności i w rezultacie na konsumpcję.

Stabilna sytuacja finansowa indonezyjskich przedsiębiorstw

Ożywienie gospodarcze ma swoje odbicie we wzroście wartości udzielanych kredytów obrotowych i inwestycyjnych. Sektor bankowy jest stabilny. Zadłużenie przedsiębiorstw handlu hurtowego i detalicznego było nieco niższe nominalny wzrost PKB, podobnie przedsiębiorstw z sektora produkcyjnego. Poziom zadłużenia przedsiębiorstw w relacji do PKB spadł w porównaniu do 2020 i 2021 i zbliżył się do poziomu sprzed pandemii. Odsetek kredytów niespłacanych w terminie jest niski. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw powinna być w bieżącym roku stabilna, co jest istotne z punktu widzenia oceny ogólnego ryzyka współpracy z indonezyjskimi importerami. Według danych Banku Światowego spadła natomiast nieznacznie rentowność indonezyjskich przedsiębiorstw, W istotnym dla eksporterów dóbr przemysłowych sektorze produkcyjnym spadek był marginalny. Nieco bardziej widoczny spadek. ale poniżej 1 pkt. proc. spadek odnotowano w istotnym dla eksporterów dóbr konsumpcyjnych handlu.

Poprawa sytuacji na indonezyjskim rynku pracy

Ogólna sytuacja na rynku pracy uległa wyraźnej poprawie, ale w nierównym stopniu w różnych sektorach i branżach. Obniżyła się znacząco w porównaniu do 2021 r. liczba osób pracujących w niepełnym wymiarze godzin oraz pracowników pracujących bez formalnego zatrudnienia. Odsetek zatrudnionych w tych dwóch grupach wciąż jednak pozostaje na poziomie wyższym niż przed pandemią. Ma to negatywny wpływ na poziom dochodów oraz bezpieczeństwo zatrudnienia. Jeśli tempo wzrostu gospodarczego i związana z tym poprawa warunków zatrudnienie nie będą znaczące to ta grupa pracowników, wobec wciąż wysokiej inflacji, nie będzie zwiększała wydatków. Wpłynie to niekorzystnie na konsumpcję. Wciąż trudną sytuację mają ludzie młodzi dopiero wchodzący na rynek pracy, a jednocześnie bardziej otwarci na zakup zagranicznych produktów.

Wysokie stopy procentowe

Rząd indonezyjski wrócił na drogę zrównoważonej polityki finansowej i wstrzymał programy ratunkowe dla gospodarki związane z przeciwdziałaniem skutkom pandemii. Efektem bardziej restrykcyjnej polityki monetarnej i fiskalnej, ukierunkowanej na obniżenie inflacji, może być jednoczesne tłumienie aktywności gospodarczej. Niekorzystnym czynnikiem są wysokie stopy procentowe. Indonezyjskie przedsiębiorstwa, które korzystają z kredytu obrotowego mają wyższe koszty finansowania niż firmy z Wietnamu, Malezji czy Tajlandii. W przypadku przedsiębiorstw, które mają niewielkie marże lub borykają się z przejściowymi problemami może to wpłynąć niekorzystnie na ich konkurencyjność na rynku a w rezultacie na bieżące operacje, płynność finansową i zdolność do realizacji zobowiązań.

Problemy strukturalne indonezyjskiej gospodarki

Perspektywy makroekonomiczne na ten rok są korzystne ale władze w Dżakarcie w dłuższej perspektywie będą zmuszone stawić czoła wyzwaniom związanym ze strukturalnymi problemami indonezyjskiej gospodarki jak m.in. znaczny udział surowców i towarów o niskiej wartości dodanej w eksporcie, przez co gospodarka nie wykorzystuje w pełni swojego potencjału oraz ochrona własnego rolnictwa, która skutkuje wysokimi cenami żywności. Zagraniczni eksporterzy muszą też zmierzyć się z pozacelnymi barierami dostępu do rynku. Stopień uciążliwości tych barier jest różny zależnie od branż i grup produktowych. Analiza rynku indonezyjskiego przeprowadzona pod kątem grupy produktów lub branży umożliwia ocenę korzyści i ryzyka jakie wiążą się z wejściem na rynek indonezyjski.

Chcesz się dowiedzieć więcej o możliwościach eksportu na rynki azjatyckie? Wypełnij formularz i skontaktuj się z nami.

Chcesz się dowiedzieć więcej o naszej pracy dla eksporterów? Zapoznaj się z naszą ofertą i dowiedz się więcej o tym jak pracujemy.